Wolny wybór. Gwarancje i granice prawa pacjenta do samodecydowania
Maria Boratyńska
- rok wydania: 2012
Spis treści
Wstęp
Rozdział 1
Autonomia pacjenta jako dobro prawne i wartość moralna 13
Wprowadzenie 13
Autonomia i paternalizm 18
Paternalizm medyczny 19
Autonomia: wolność i godność 43
Zakończenie 70
Rozdział 2
Zgoda pacjenta 74
Elementy zgody. Wymagania materialne i formalne stawiane zgodzie pacjenta 74
Kompetencja formalna: prawna zdolność do wyrażenia zgody 84
Wiek 84
Ubezwłasnowolnienie całkowite 87
Chorzy psychicznie lub upośledzeni umysłowo 88
Ubezwłasnowolnienie częściowe 90
Treść udzielonej informacji 92
Rozumienie i dobrowolność 129
Rozumienie 129
Zwalczanie fałszywych przekonań 131
Ryzyko i lęki a rozumienie 133
Rozumienie ryzyka a poziom kompetencji 135
Dobrowolność 137
Okłamywanie i straszenie 139
Informowanie osób trzecich 141
Sposoby wyrażania woli w sprawie interwencji medycznej 142
Zgoda wyraźna i dorozumiana 144
Zgoda blankietowa 146
Zgoda domniemana (niejawna) 153
Zgoda poczytywana 154
Milczenie. Brak sprzeciwu 157
Odwołanie zgody 160
Odmowa zgody. Sprzeciw 162
Żądanie, życzenie, wniosek 168
Charakter prawny zgody 169
Kontratyp czynności leczniczej 169
Zasady współżycia społecznego 176
Stan wyższej konieczności 182
Cel leczniczy 187
Czynnik ryzyka 189
Trybunał Konstytucyjny: „Zapnij pasy" 191
Transplantacje 194
Zakres obowiązku informacyjnego 194
Autonomia dawcy 195
Sprzeciw mortis causa 195
Zgoda mortis causa 196
Zabiegi kosmetyczne 197
Czynności o charakterze nieleczniczym 202
Kwalifikacja prawna udzielonej zgody 213
Rozdział 3
Lekarskie standardy i przywileje zawodowe. 228
Standardy wykonywania zawodu. 228
Standardy medyczne. 228
Wskazania aktualnej wiedzy medycznej 229
Przeciwwskazania 237
Tworzenie i zmiana wskazań 238
Dostępność środków 244
Należyta staranność 254
Pojęcie 254
Zasady ostrożności 257
Szczegółowe zagadnienia należytej staranności.
Czynnik woli pacjenta 261
Rezultat negatywny jako oznaka zawinienia 262
Staranność oceniana na podstawie efektów 265
Miary staranności a odpowiedzialność za skutki przypadkowe 268
Rozziew między diagnozą a terapią 273
Należyta staranność a estetyka i życzenia pacjenta 276
Wykonanie zabiegu metodą przestarzałą 282
Etyka zawodowa 289
Przepisy KEL niespójne z obowiązującym stanem prawnym 291
Rozwinięcie standardów wykonywania zawodu w KEL 296
Standardy prawne 299
Lekarski obowiązek udzielenia pomocy 299
Obowiązek pomocy lekarskiej w stanach naglących a brak zgody pacjenta 304
Rozszerzenie pola operacyjnego 311
Postępowanie z pacjentem niemogącym wyrazić zgody (art. 33 i 34 ust. 7 uzawlek) 328
Przywilej terapeutyczny 332
Klauzula sumienia 348
Podsumowanie 368
Rozdział 4
Poszanowanie autonomii w ramach poszczególnych praw pacjenta 370
Uwagi ogólne. Dobra prawne pacjenta i ich ochrona 370
Prawo pacjenta do otrzymania świadczenia zdrowotnego 381
Prawo do dochowania tajemnicy lekarskiej 393
Zagrożenie bezpieczeństwa 397
Umyślne ujawnienie tajemnicy lekarskiej 406
Prawo dostępu do dokumentacji medycznej i prawo do ochrony danych w niej zawartych 408
Prawo do poszanowania godności i intymności 411
Zwalczanie bólu 426
Godność pacjentów zniedołężniałych 428
Godność w stanie wegetatywnym 430
Prawo do umierania w spokoju i godności 436
Uporczywa terapia i inne zmuszanie do życia 436
Szacunek dla autonomii. Eutanazja 450
Sedacja paliatywna (terminalna) 453
Hospicjum 459
Prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego, w szczególności do kontaktów ze światem zewnętrznym. Prawo do dodatkowej opieki ze strony osób bliskich 464
Prawo do dodatkowej opieki pielęgnacyjnej 466
Prawo do informacji i rozeznanej zgody. Reasumcja 471
Rozdział 5
Postępowanie przymusowe w medycynie 474
Wprowadzenie. Pojęcie przymusu w medycynie 474
Psychiatria 475
Przymusowe leczenie odwykowe 502
Postępowanie przymusowe na terenie izby wytrzeźwień 509
Przymusowe leczenie osoby osadzonej w zakładzie karnym 511
Przymusowe badanie oskarżonego w postępowaniu karnym 515
Badanie na obecność alkoholu we krwi, moczu i w wydychanym powietrzu 517
Przymusowe leczenie chorób zakaźnych 519
Przymusowe leczenie w stanie klęski żywiołowej 532
Zakończenie 534
Rozdział 6
Prawnomedyczne dylematy i wyzwania 536
Transgresja płci. Transseksualizm 536
Planowanie rodziny 556
Planowanie rodziny jako dobro osobiste 556
Prawo do rodzicielstwa 557
Antykoncepcja 559
Badania prenatalne 566
Sterylizacja 573
Przerwanie ciąży 577
Medyczne wspomaganie rozrodu. Zapłodnienie pozaustrojowe 603
Badania przedimplantacyjne 631
Sposób rozwiązania ciąży. Cesarskie cięcie 636
Klonowanie reprodukcyjne - wzmianka 650
Zaprzestanie podtrzymywania życia 652
Podtrzymywanie życia pacjentów w stanie wegetatywnym 653
Dyspozycje w sprawach „życia i śmierci" 672
„Dla dobra dziecka" 684
Uwagi ogólne 684
Noworodki skrajnie niedojrzałe 688
Daremność terapeutyczna 691
Decyzje medyczne ważące na przyszłości dziecka 697
Kolizja dóbr oraz interesów dzieci pozostających pod władzą.
Jodie i Mary 704
Dobre chęci i wypaczenia. „Antyszczepionkowcy" 711
Zakończenie 719
Bibliografia
